…γράφει, σχολιάζει, προτείνει και παρουσιάζει η Ελένη Μπετεινάκη*
Λίγο πριν φύγει το καλοκαίρι και έρθει το φθινόπωρο με ένα σωρό καινούργιες ιστορίες, τα παραμύθια μας φιλοξενούν τρεις συγγραφείς που η φαντασία, το ταλέντο και οι ιστορίες τους έχουν συχνά αποσπάσει τις καλύτερες κριτικές και διακρίσεις εδώ και πολλά χρόνια.
Σ΄έναν μικρό πλανήτη μια φορά κι έναν καιρό, όλα τα παράξενα, τα μαγικά και τα απίστευτα μπορούν να συμβούν, όλα όσα οι μεγάλοι αδυνατούν να λύσουν και μόνο τα παιδιά ξέρουν να βρουν τον τρόπο να κυλήσουν όλα ομαλά. Αγάπη χρειάζεται, σκέψη και απλότητα. Κι αν τα παιδικά χρόνια είναι γεμάτα περιπέτειες και δράση, μυστικά και αταξίες που σημαδεύουν τη ζωή, καμιά φορά, φτάνει η στιγμή που όλα αλλάζουν και έρχονται τα πάνω κάτω και όσα κοροϊδεύαμε ή αρνιόμασταν να δειχτούμε αποκτούν άλλη διάσταση και νόημα. Και αν ακόμα πιστεύεις στις νεράιδες και τα παραμύθια ….ε, τότε, η πιο παράξενη ευχή σου θα βγει αληθινή …
Τρεις φορές κι έναν καιρό σ έναν πλανήτη μακρινό, Λότη Πέτροβιτς – Ανδρουτσοπούλου( εικον. Άννα Μενδρινού – Πέτρος Ζαμπέλης), εκδ. Πατάκη
Υπάρχει κάπου στο διάστημα μακριά ένας πλανήτης με ένα περίεργο όνομα. Τον λένε Αμυαλία και μοιάζει πολύ με τη γη. Εκεί ζει κι ένα μικρό αγόρι, ο Εξυπνούλης… Όλα κυλούσαν κανονικά , ώσπου μια μέρα εμφανίστηκε στον ουρανό του ένα τεράστιο πορτοκαλί ,μαγικό, αστέρι, ο Αστερίσιος. Είχε ανθρώπινη λαλιά και έκανε τις επιθυμίες των κατοίκων του μικρού πλανήτη , πραγματικότητα. Γέμισε αυτοκίνητα, καράβια και χρυσάφι. Το αστέρι δεν ήθελε κανένα παραπονούμενο κάτοικο, αλλά όπως συμβαίνει συχνά με τους ανθρώπους που δεν ευχαρίστιουνται εύκολα με ότι τους δωρίζεται, εκείνοι συνέχισαν να γκρινιάζουν και να φωνάζουν γιατί δεν ήξεραν πώς να χειριστούν τις καινούργιες καταστάσεις. Μέχρι και σε δύο στρατόπεδα χωρίστηκαν κι ετοιμάστηκαν να κάνουν πόλεμο. Τότε το δάκρυ του μικρού αστεριού έσταξε πάνω στον Εξυπνούλη κι εκείνος κατάλαβε πως το μόνο πράγμα που ήθελε η χώρα τους ήταν …αγάπη. Ο Εξυπνούλης ζήτησε από τον Αστερίσιο να τους χαρίσει κάτι που θα χαρούν τα παιδιά γιατί οι επιθυμίες των μεγάλων μόνο μπελάδες θα μπορούσαν να τους φέρουν. Η Αμυαλία γέμισε με όμορφους κήπους, οι αρρώστιες χάθηκαν και το φαγητό δεν έλλειψε ποτέ πια από κανέναν.
Μιαν άλλη φορά ο Εξυπνούλης που σαν μεγαλώσει ήθελε να γίνει αστροναύτης, όπως πολύ σωστά είχε διαβάσει τη σκέψη του ο Αστερίσιος, ακολούθησε μια αποστολή μεγάλων στο διάστημα που προσπαθούσαν να βρουν την αρχή και το τέλος του κόσμου. Τη λύση στο « πρόβλημα» των μεγάλων ,τη βρήκε αυτός, σύμφωνα με όσα είχε μάθει στο σχολείο, για το… άπειρο.
Και στην τελευταία του περιπέτεια ακούει την μυστική συζήτηση των χρωμάτων στο ξέφωτο του δάσους. Συζητούσαν για την δυσαρέσκεια τους από την συμπεριφορά των ανθρώπων και το σχέδιο τους να μετοικήσουν σε νέους πλανήτες. Έτσι τα χρώματα άρχισαν να εξαφανίζονται το ένα μετά το άλλο και να δημιουργούνται χίλια μύρια προβλήματα στην καθημερινότητα των κατοίκων της Αμυαλίας. Μόνο το μαύρο έκανε μια μικρή χάρη στον Εξυπνούλη που στάθηκε μοιραία. Άφησε στην μύτη ενός μολυβιού το χρώμα του. Ένα άσπρο σύννεφο που φτιάχτηκε από ένα απελπισμένο ζωγράφο βοήθησε να μεταφέρει το μήνυμα που έγραψε με το μολύβι του ο Εξυπνούλης στα χρώματα και να τα συγκινήσει ώστε να επιστρέψουν στον μικρό πλανήτη…
Κι όλοι έζησαν καλά κι οι κάτοικοι της Αμυαλίας ακόμα καλύτερα.
Μια ιστορία με την αστείρευτη φαντασία και το μοναδικό ταλέντο της κ. Λότης που επάξια τιμήθηκε με το βραβείο του Κύκλου Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου για την πρωτοτυπία και την ευρηματικότητα των επεισοδίων της σύμφωνα με το πνεύμα της εποχής.
Τ΄ αυγουστιάτικο φεγγάρι, Βούλα Μάστορη,( εικον. Νικόλας Ανδρικόπουλος) εκδόσεις Πατάκη
Εκείνα τα χρόνια τα παλιά όλα ήταν διαφορετικά. Τα παιδιά έπαιζαν με τις ώρες στις αλάνες, στις εξοχές , στις ανηφοριές και κάμπους, στα φαράγγια και τις λίμνες. Χωρίς να φοβούνται. Μια τέτοια παρέα είναι και αυτή της Άννας ή καλύτερα της Μάου Μάου , όπως την φωνάζουν οι κολλητοί της, που καταφέρνει με τις πλάκες, τα αστεία και την ευστροφία της, αν και κορίτσι , να γίνει ο αρχηγός της γειτονιάς, μάλιστα ανάμεσα σε τόσα αγόρια. Όλοι τους παιδιά Δημοτικού, σκαρφίζονται χίλια δυο πράγματα για να περάσουν το χρόνο τους με περιπέτειες μοναδικές και ανεπανάληπτες. Μόνο με κορίτσι δεν μοιάζει η Άννα στους τρόπους και την συμπεριφοράς της, αλλά δεν την νοιάζει και πολύ αυτό. Ζουν όλα, μια παιδική ηλικία ξεγνοιασιάς, χαράς που ίσως κάπου να θυμίζει και εκείνα τα δικά μας τα χρόνια. Και τι δεν έκαναν, και που δεν πήγαν με τις ιδέες της. Στον Γατσοπνίχτη, στον Καταρράκτη, στο ξωκλήσι με το νεκροταφείο, στην Ανηφοριά, στις φυλακές. Μια αναδρομή λοιπόν, μια θύμηση σε εκείνα τα χρόνια , στις συνήθειες και συνθήκες διαβίωσης των ανθρώπων , εκεί γύρω στις δεκαετίες του ’60 και ΄70.Κι έτσι περνούσαν οι μέρες κι οι γιορτές, των Χριστουγέννων, της Αποκριάς με γλέντια και …φωτιές, ως την Πασχαλιά. Κι ύστερα ήρθε το καλοκαίρι και ξαφνικά όλα άλλαξαν. Η Άννα δεν θέλει πια να γυρνά μόνο με αγόρια αλλά της αρέσουν πια τα όμορφα πράγματα και τα φορέματα… Μάλλον εκείνη η …εφηβεία , έχει χτυπήσει την πόρτα της και στους φίλους της το ίδιο συμβαίνει. Ίσως με αφορμή εκείνο το έργο «Τ΄ Αυγουστιάτικο φεγγάρι», όλοι να νοιώσουν, να γευτούν την αλλαγή που έρχεται κι όλα εκείνα που υπεράσπιζαν με μανία και θάρρος, να τους φανούν ανούσια .Καινούργιοι δρόμοι θα ανοιχτούν μπροστά τους και σκέψεις και συναισθήματα…
Μια διαδρομή νοσταλγική , μια ιστορία για μεγάλα παιδιά που θα γεμίσει τις ψυχές τους χρώματα, αρώματα και μυρωδιές μιας άλλης εποχής και ίσως μέσα από τούτο το βιβλίο να καταλάβουν και τη δική τους αλλαγή, στο σώμα, στη σκέψη και στην καθημερινότητά τους, ακόμα και αν δύσκολα μπορούν να την εξηγήσουν.
Το ψαράκι που μπορούσε να ευχηθεί, Ρένα Ρώσση – Ζαϊρη,( Εικον : Λιάνα Δενεζάκη) εκδ. Ψυχογιός
Ο Κόλι είναι ένα μικρό ψαράκι που έχει ένα χάρισμα από την νονά του που κανένα άλλο ψάρι στο βυθό δεν έχει. Μπορεί ότι ευχηθεί με την ψυχή του, να το αποκτήσει και αυτό χάρις σε ένα μικρό λαθάκι που έκανε η νονά του , σαν το μοίρανε και άλλαξε τις λέξεις στην δική της ευχή. Το μικρό ψάρι δεν ξέρει την δύναμή του από την αρχή κι όταν την ανακαλύπτει, μόνο σε μπελάδες μπλέκεται. Χάνεται η δασκάλα του από την τάξη, γεμίζει με παιχνίδια το δωμάτιο του και τον βυθό με όλα τα ζωντανά του δάσους και τα λουλούδια. Ο πανικός που επικρατεί θα δώσει τη θέση του στην …τάξη σαν ευχηθεί ξαναγίνουν όλα όπως ήταν παλιά. Θα μάθει και θα καταλάβει, ο μικρός Κόλι, πως πρέπει να χρησιμοποιούμε τις ικανότητές μας προς όφελος όλων και με αρκετή προσπάθεια. Τα έτοιμα «πράγματα» , χωρίς κανέναν κόπο δεν είναι πάντα τα καλύτερα.
Μια ιστορία διδακτική για μικρούς αναγνώστες με μια υπέροχη – ζωντανή και λαμπερή εικονογράφηση…
Έχει τιμηθεί με έπαινο από την γυναικεία λογοτεχνική συντροφιά.
*Η Ελένη Μπετεινάκη είναι νηπιαγωγός
Δγμοσιεύτηκε στο cretalive.gr στις 30 Αυγούστου 2014: http://www.cretalive.gr/culture/view/ta-paramuthia-tou-sabbatou40/188095