Η τελευταία συνεδρίαση πριν την οριστική παράδοση του Χάνδακα στους Τούρκους!

Έτσι όρισαν και μαζεύτηκαν την 31^ηΙουλίου του 1669στο Δούκικο ανάκτορο του Χάνδακα για να αποφασίσουν το μέλλον τούτης της πολιτείας . Για πρώτη φορά ακούστηκε μια άποψη επίσημη εκείνη του de Navaillesπου συνέστησε στον Μοrosini πως έπρεπε  το ταχύτερο και συντομότερο να κλείσει ειρήνη με τους Τούρκους και να τους παραδώσει το φρούριο. Του εξήγησε πως οι Γάλλοι  είχαν σκοπό να αποχωρήσουν κι έτσι τα περιθώρια στένευαν. Οι υπόλοιποι παρευρισκόμενοι  ήταν οι στρατηγοί  Μονμπρέν, Μπατάλλια, ο Ντε λα Κρουάπου ήταν αξιωματικός του ναυτικού και ο Δελατούρ – διοικητής των Μαλτέζικών στρατιωτών . Ο Μπρακάνσι εξέφρασε την επιθυμία του πάπα Κλήμη ΙΧνα μην περιέλθει Χάνδακας στα χέρια των Τούρκων γιατί ήταν το τελευταίο απόρθητο κάστρο της Χριστιανοσύνης. Η εξάπλωση του ισλαμισμού θα ήταν ραγδαία στην συνέχεια. Ίσως μετά την τελευταία λαθεμένη απόπειρα επίθεσης από την θάλασσα θα έπρεπε σκεφτούν ν μια γενική έξοδο της φρουράς με όλο τον διαθέσιμο στρατό κατά των Τούρκικων οχυρωματικών έργων. Μάλιστα πρόσφερε 500 άνδρες Μαλτέζους στην προσπάθεια αυτή. Δεν παρέλειψε βέβαια στο τέλος να δηλώσει πως θα ακολουθούσαν και τις αποφάσεις των Γάλλων.
Οι Γάλλοι που δια στόματος  Ντε λα Κρουάαπέφευγαν οποιαδήποτε ανάμειξη ή συζήτηση επιτιθέμενοι μάλιστα στον Μοrosini για μια ακόμα φορά όταν εκείνος είπε πως 3000 Βενετοί ήταν έτοιμοι να πολεμήσουν . Τον κατηγόρησε « ψεύτη» επειδή πάντα έλεγε λάθος πληροφορίες ακόμα και τούτη τη στιγμή και ο Μοrosini προσπάθησε ακόμα για μια φορά να κατευνάσει την κατάσταση. Οι Γάλλοι αρνιόταν διακριτικά την συμμετοχή τους δηλώνοντας τελικά πως αφού δεν είχαν στείλει όλοι ( από Γερμανία, Ισπανία και Ιταλία ) στρατό ή πλοία να βοηθήσουν ήταν αναγκασμένοι κι εκείνοι να αποχωρήσουν αφού είχαν υποστεί τις σοβαρότερες απώλειες. Ο Μπρακάνσιπαρακάλεσε τότε , τουλάχιστον, να βοηθήσουν στην φύλαξη του προμαχώνα του Αγίου Ανδρέακαι να μην περιφέρονται ασκόπως μέσα στην πόλη αλλά και πάλι αρνήθηκαν. Η συνεδρίαση κατέληξε σε αδιέξοδο μιας και η οριστική απόφαση των Γάλλων ήταν να μην συμμετέχουν πουθενά και ο Μοrosini απογοητευμένος και συλλογιζόμενος την ευθύνη απέναντι στον Χάνδακα αλλά και σ΄ολόκληρο τον χριστιανικό κόσμο, είπε πως ήθελε αυτές οι αποφάσεις να γραφτούν στα πρακτικά. Οι Γάλλοι και πάλι αρνήθηκαν και το συμβούλιο έκλεισε αφού κράτησε περίπου 5 ώρες. Τα σχέδια των Γάλλων ήταν να παρασύρουν μαζί τους και όλους τους άλλους και προσπάθησαν να τους πείσουν να συμμετάσχουν σε νέο συμβούλιο χωρίς τον Μorosini,  ωστόσο αποφασίστηκε να περιμένουν πρώτα κι άλλες ενισχύσεις από τους Δούκες της Μάντουας και τηςMοδέναςκαι μετά θα αποφάσιζαν οριστικά.

Οι Τούρκοι φυσικά δεν παρέμειναν αδρανείς όλο αυτό το διάστημα έχοντας ήδη καταλάβει τον προμαχώνα του Αγίου Ανδρέα  και το εσωτερικό προστατευτικό τείχος , όπως και από την μεριά της Σαμπιονέρας όλο και προχωρούσαν και απειλούσαν να αποκλείσουν από την ανατολική πλευρά το λιμάνι.

Το χειρότερο απ΄όλα ήταν οι αυτομολήσεις των βενετσιάνων στο τούρκικο στρατόπεδο. Και μάλιστα αρκετοί Γάλλοι  περνούσαν στην μεριά των Τούρκων αναλογιζόμενοι το αβέβαιο μέλλον  και φυσικά εισπράττονταν μικρές ή μεγάλες αμοιβές από αυτούς. Την ίδια στιγμή με πονηρό σχέδιο, δήθεν για μην αυτομολήσουν, ο  de Navailles έστελνε στρατιώτες στην νήσο Ντία στα αγκυροβολημένα τους πλοία εγκαταλείποντας πια τον Χάνδακα σχεδόν στην τύχη του.

Είχε πια μπει ο Αύγουστος και ο συνδυασμός της πολύ κακής κατάστασης της πολιορκούμενης πόλης με τις φοβέρες  ζέστες  δημιουργούσαν μια αφόρητη κατάσταση. Σωροί σκουπιδιών μέσα  στην πόλη , απίστευτη δυσωδία από αποσυνθεμένα πτώματα που πλέον βρίσκονταν παντού και  θάβονταν όπως όπως σε προαύλια εκκλησιών , συνθήκες υγιεινής απαράδεκτες και  αρρώστιες είχαν κάνει την εμφάνισή τους. Λέγανε πως εκείνη ακριβώς την περίοδο ένα είδος πυρετού που έκαιγε το σώμα των αρρώστων κάτι σαν ελονοσία, με εξανθήματα και δερματικές φλύκταινες που οδηγούσαν στον θάνατο  είχε κάνει την εμφάνισή του. Μια πολιτείας που είχε καταρρακωθεί.  Ο Μοrosiniκαι οι λίγοι πια πιστοί του σύντροφοι συνέχιζαν μόνοι τους τον αγώνα. Ήξεραν πως το τέλος ήταν κοντά όμως ήλπιζαν πως κάτι θα μπορούσε να γίνει.

ΠΗΓΕΣ :

Ο Κρητικός Πόλεμος, Χρυσούλα Τζομπανάκη,2008

http://www.cretalive.gr/history/view/to-la-therese-buthizetai-gia-panta-sto-krhtiko-pelagos/180729

Η τελευταία περίοδος της πολιορκίας του Μ. Κάστρου, Νικ. Σταυρινίδη, 1979

Εφημερίδα ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

Υπήρχε μια πόλη, Λιάνα Σταρίδα, εκδ. ΙΤΑΝΟΣ, 2013

Φωτ. Αρχείο Μηνά Γεωργιάδη